Không ít ng??i ?ã s? d?ng Microsoft Windows th?m chí c? hàng th?p k? qua nh?ng có th? không bi?t r?ng có m?t ???ng k?t n?i tr?c ti?p ??n h? ?i?u hành (H?H) ??u tiên c?a Microsoft có n?n t?ng MS-DOS , ???c chuy?n t? phiên b?n Windows này sang phiên b?n khác, dù ít ???c c?i ti?n nh?ng v?n gi? nguyên. Gi? ?ây, chúng ta s?p nói l?i t?m bi?t v?i t?t c? ?i?u ?ó.
?i?u thú v? là MS-DOS không hoàn toàn là c?a Microsoft và th?m chí nó c?ng không mang tên này khi sinh ra. Gi? là lúc ?áng ?? xem l?i l?ch s? c?a nó khi s? k?t thúc ?ang ??n g?n.
N?m 1980, H?H th?ng tr? máy tính cá nhân lúc ?ó là CP/M c?a Digital Research cho b? vi x? lý Z80. Th?i ?ó, Tim Patterson c?ng t?o ra H?H Quick and Dirty Operating System (QDOS). ?ây là m?t b?n nhái c?a CP/M nh?ng có h? th?ng t?p tin t?t h?n cho b? vi x? lý m?i nh?t th?i ?y là 8086 . Lúc b?y gi?, ch?ng m?y ai quan tâm.
Cho ??n khi chính IBM quy?t ??nh phát tri?n máy tính cá nhân (PC) ch?y trên 8086, và Big Blue (tên g?i IBM trong gi?i công ngh? th?i ?ó) c?n ch?n ngôn ng? l?p trình và H?H cho nó. H? có th? ch?n ngôn ng? t? m?t nhà cung c?p ph?n m?m ??c l?p nh? khi ?ó là Microsoft , nh?ng H?H thì tìm ? ?âu?
Câu tr? l?i rõ ràng mà chàng trai 25 tu?i Bill Gates t? v?n là g?p th?ng Gary Kildall, nhà sáng l?p Digital Research và cha ?? c?a CP/M. Nh?ng gì x?y ra sau ?ó tùy vào vi?c b?n tin ai. Nh?ng dù có ?úng là Kildall ?ã không có m?t lúc ?ó vì ?ang ?i ngh? khi IBM ??n ?? tìm anh ta ?? th?a thu?n v? CP/M cho x86 , thì Kildall ?ã không g?p IBM, và h? ?ã không có th?a thu?n nào.
Nh?ng chi?c máy tính cá nhân IBM ??u tiên ch?y H?H MS-DOS không có ? c?ng, ch? có 2 ? ??a m?m. |
Vì v?y, IBM ?ã quay l?i và nh? Microsoft tìm giúp phát tri?n m?t H?H. Chuy?n này x?y ra ngay khi Paul Allen , ng??i ??ng sáng l?p Microsoft bi?t ??n QDOS. Microsoft sau ?ó ?ã mua QDOS kho?ng 50.000 USD vào n?m 1981. Ngay sau ?ó, IBM ?ã ch?n công ty c?a Bill và Paul phát tri?n m?t trong nh?ng H?H c?a PC, và Microsoft ??i tên QDOS thành MS-DOS (Microsoft DOS) và quan tr?ng là h? ?ã khi?n IBM ??ng ý cho phép Microsoft có th? bán MS-DOS cho các nhà s?n xu?t PC khác. Chính s? nh??ng b? này c?a IBM ?ã t?o ra n?n t?ng ?? Microsoft xây d?ng ?? ch? c?a mình.
Vào cu?i tháng 11/2016, trong b?n Windows 10 Preview Build 14.791, d?u nh?c l?nh MS-DOS ?ã ???c ??a ra. Dona Sarkar, ng??i ??ng ??u Ch??ng trình Insider Windows, ?ã cho r?ng “PowerShell hi?n là môi tr??ng dòng l?nh chu?n th?c t? t? File Explorer. Nó thay th? Command Prompt (t?c cmd.exe)”. C?m t? "chu?n th?c t?" cho th?y d?u nh?c l?nh ch?a k?t thúc hoàn toàn. Và s? th?t là b?n v?n có th? không ch?n chu?n m?c ??nh b?ng cách m? Settings> Personalization > Taskbar và chuy?n “Replace Command Prompt with Windows PowerShell” trong menu xu?t hi?n khi nh?n chu?t ph?i vào nút “Start” hay nh?n t? h?p “phím Windows +X” sang “Off” .
Nh?ng b?n c?ng có th? chào t?m bi?t d?u nh?c l?nh c? Command Prompt . Build 14.791 không ph?i là phiên b?n beta, mà là n?n t?ng cho b?n nâng c?p Redstone 2, hay còn g?i là Windows 10 SP2. ?ây là t??ng lai c?a Windows 10 và s? không còn ch?ng tích x?a nh?t c?a ph?n m?m Microsoft.
Paul Allen và Bill Gates thành l?p Microsoft và phát tri?n H?H ??u tiên - MS-DOS cho các máy tính PC c?a IBM. |
PowerShell, v?a tròn 10 n?m, và luôn là s? thay th? c?a DOS. PowerShell g?m môi tr??ng dòng l?nh và ngôn ng? k?ch b?n trên .Net Framework. PowerShell ???c b? sung cho phép các qu?n tr? viên máy ch? ki?m soát Windows Server t?t h?n. Theo th?i gian, PowerShell ?ã tr? thành công c? qu?n lý h? th?ng m?nh cho c? máy tr?m và máy ch? Windows. Command.com và anh em song sinh trên NT, cmd.exe, ?ang d?n bi?n m?t.
C? hai d?u nh?c dòng l?nh này ?ã ch?y t?t. ?? hi?u rõ t?i sao chúng ???c duy trì lâu nh? v?y chúng ta hãy hình dung DOS nh? m?t ngôi nhà ???c nâng c?p liên t?c.
Tr??c tiên, b?n hãy xem h? ?i?u hành ??u tiên c?a Microsoft - MS-DOS nh? m?t c?u trúc c? b?n - ngôi nhà g?. Ngôi nhà g? ???c s?n ph?t, ?ó là Windows 1.0 – m?t MS-DOS n?n t?ng v?i m?t l?p g? dán là giao di?n ng??i dùng ?? h?a (GUI). Theo th?i gian, Microsoft thay ??i hoàn toàn m?t ti?n ngôi nhà c? ??n m?c không th? nh?n ra.
V?i Windows NT vào n?m 1993, Windows b?t ??u thay th? các kh?p n?i và d?m mái. Qua nhi?u n?m, Microsoft càng thay nhi?u tr? ch?ng và b?n l? c?a MS-DOS b?ng các v?t li?u hi?n ??i và ?áng tin c?y h?n thông qua các ph??ng pháp xây d?ng tiên ti?n.
B? ??a m?m cài ??t MS-DOS. |
Gi? ?ây, sau nhi?u th?p k?, ??n lúc các m?nh cu?i cùng c?a c?u trúc x?a ?ang ???c g? b?. M?i th? t?t ??p r?i c?ng h?t th?i. Th?i gian kh?c nghi?t. Nhi?u v?n ?? b?o m?t trong Windows b?t ngu?n t? s? h? tr? ph?n m?m ?ã quá x?a.
Tuy nhiên, r?t vui khi ?ã t?ng có MS-DOS, dù ?ã gây bi?t bao phi?n toái nh?ng c?ng r?t h?u ích trong th?i c?a mình. Nhi?u l?p trình viên và qu?n tr? h? th?ng ?ã kh?i ??u s? nghi?p v?i MS-DOS trên nh?ng máy PC IBM và máy t??ng thích.
?ã ??n lúc nói l?i t?m bi?t và chia tay.
Dù gi? ?ây nhi?u ng??i th?m chí còn ch?ng thèm ?oái hoài ??n MS-DOS nh?ng chính “ Conmmand Prompt ” tr?n t?c, thô thi?n này ?ã kh?i ??ng cu?c cách m?ng máy tính cá nhân. Chúng ta không bao gi? quên nó.
4 th? thu?t Command Prompt b?n nên bi?t V?i 4 th? thu?t trên c?a s? dòng l?nh Command Prompt sau ?ây, b?n có th? ki?m tra, kh?c ph?c k?t n?i m?ng, các v?n ?? v? t?p tin h? th?ng nh? m?t ng??i dùng chuyên nghi?p. V? c? b?n, Command Prompt (ti?n thân là MS DOS tr??c ?ây) là m?t trong nh?ng công c? h?u ích có s?n trên h? ?i?u hành Windows, cho phép ng??i dùng truy c?p và s? d?ng t?t c? l?nh, k? c? nh?ng l?nh ?n có trên h? th?ng. Và ?i?m h?n ch? c?a công c? này là vi?c yêu c?u ng??i dùng ??u ph?i k?t h?p gi?a trí nh? và m?i thao tác trên bàn phím. B?i vì ch? c?n nh?m l?n m?t d?u ch?m ho?c ph?y, c? câu l?nh dài s? không ho?t ??ng. Tuy nhiên, môi tr??ng dòng l?nh này l?i r?t ???c ?a chu?ng b?i nh?ng ng??i dùng sành s?i, mu?n t??ng tác v?i h? th?ng nhanh chóng và chính xác. Do ?ó, v?i 4 th? thu?t ??n gi?n sau ?ây, b?n có th? ki?m tra, kh?c ph?c c?ng nh? yêu c?u h? th?ng cung c?p nh?ng thông tin chi ti?t h?n v? thi?t b? c?a mình. Kh?c ph?c k?t n?i m?ng ch?p ch?n: ipconfig Có th? kh?ng ??nh, m?t trong nh?ng thao tác ??u tiên mà ng??i qu?n tr? m?ng ph?i th?c hi?n khi kh?c ph?c s? c? k?t n?i m?ng ch?p ch?n cho m?t máy tính là ki?m tra tính n?ng c?p phát IP t? ??ng (DHCP) thông qua câu l?nh ipconfig.
C? th? h?n, ??u tiên, ng??i qu?n tr? viên ph?i nh?p l?nh ipconfig /release ?? gi?i phóng ??a ch? IP, sau ?ó nh?p ti?p l?nh ipconfig /renew ?? c?p phát m?t ??a ch? IP m?i cho thi?t b? này. Bên c?nh ?ó, n?u ch? nh?p l?nh ipconfig, h? th?ng s? hi?n th? chi ti?t v? k?t n?i Internet trên thi?t b?, bao g?m c? ??a ch? IP hi?n t?i, ??a ch? Gateway và c? ??a ch? c?a router. Ki?m tra k?t n?i m?ng: Ping Khi g?p các v?n ?? v? k?t n?i v?i m?t trang web ho?c máy tính khác trong m?ng n?i b?, Windows cung c?p s?n m?t l?nh giúp ng??i dùng có th? nhanh chóng xác ??nh tình tr?ng c?a m?ng, ?ó là l?nh Ping.
Theo ?ó, t?i c?a s? dòng l?nh Command Prompt, b?n gõ l?nh "ping ??a_ch?_IP ho?c ???ng_d?n_trang_web" r?i nh?n Enter. Lúc này, d?a trên nh?ng s? li?u mà c?a s? dòng l?nh này tr? v?, b?n có th? bi?t chính xác m?ng internet ho?c m?ng lan ho?t ??ng bình th??ng hay không c?ng nh? nhanh chóng ??a ra nh?ng thao tác phù h?p khác. S?a ch?a các t?p tin h? th?ng: sfc (system file checker) N?u nh?n th?y máy tính th??ng xuyên b? l?i ho?c g?p s? c? trong quá trình kh?i ??ng thì nguyên nhân r?t có th? là do t?p tin h? th?ng Windows b? l?i, m?t ho?c th?m chí ?ã b? thay ??i khi b?n cài ??t m?t ch??ng trình, ph?n m?m nào ?ó trên máy tính. Nh?ng lúc này, thay vì tìm dùng các ph?n m?m t? hãng th? 3 ?? kh?c ph?c, b?n có th? s? d?ng ti?n ích có s?n trên Windows là System File Checker (SFC) ?? quét, xác minh, và s?a ch?a các file b? l?i trên h? th?ng. Và ?? th?c hi?n, trong c?a s? dòng l?nh Command Prompt, b?n hãy nh?p l?nh sfc /scannow. M?t khi ?ã xác nh?n, Windows s? ti?n hành quét và s? ch?a các v?n ?? liên quan ??n t?p tin h? th?ng. L?u ý, h? ?i?u hành s? m?t kho?ng 5 – 10 phút, tùy thu?c vào máy tính c?a b?n.
Ki?m tra thông tin chi ti?t c?a pin: powercfg Powercfg là m?t công c? dòng l?nh ?n c?a Windows dùng ?? tùy ch?nh các thi?t l?p liên quan ??n ?i?n n?ng trên thi?t b? di ??ng. Nh? các dòng l?nh này, b?n s? có ???c thông tin chi ti?t v? tình tr?ng pin trên máy tính c?a mình Theo ?ó, sau khi kích ho?t l?nh powercfg /energy, h? ?i?u hành s? phân tích tình tr?ng s? d?ng ?i?n n?ng c?a máy tính trong 60 giây, sau ?ó báo cáo l?i b?ng t?p tin HTLM (???c l?u tr? t?i th? m?c System32) v?i nh?ng thông tin v? vi?c tiêu th? ?i?n c?ng nh? thông tin c?u hình c?a máy. Thông tin chi ti?t v? tình tr?ng pin sau khi nh?p l?nh s? ???c hi?n th? trong t?p tin HTML. Bên c?nh ?ó, b?n c?ng có th? nh?p l?nh powercfg / batteryreport ?? h? th?ng hi?n th? t?t c? thông tin chi ti?t v? tình tr?ng pin c?a máy tính, bao g?m c? th?i l??ng c?a pin, m?c pin trong kho?ng th?i gian nh?t ??nh. |
PC World VN 01/2017